Hoe ontstaan nieuwe Hosta's ?
Door het veredelen van hosta's ontstaan er nieuwe en soms zelfs betere Hosta's. Dat het veredelen van hosta's een niet altijd makkelijke en een tijdrovende klus is, dat is wel duidelijk. Maar volgens mij is het wel degelijk de moeite waard. Het geeft veel voldoening en vooral als er na een aantal jaren een mooie Hosta uit komt, met de eigenschappen die jij zelf graag in een plant wilde. Zo creëer je eigenlijk je eigen hosta. Op deze pagina's wil ik graag mijn ervaringen over het kweken van Hosta's vertellen en mijn eigen hosta- introducties laten zien.
Hosta breeder
Mijn voorkeur als 'Hosta breeder' (hosta veredelaar) gaat uit naar het kruisen van Hosta's en zo er voor te zorgen dat er nieuwe (betere) Hosta's (Hybriden) ontstaan. Een andere manier om nieuwe Hosta's te krijgen, het spotten naar nieuwe Hosta-sports, heet 'sportvissen'. Dit wil zeggen dat je op zoek gaat naar Hosta sporten tussen (grote) groepen hosta's . Dit kunnen groepen Hosta's zijn bij je thuis of op kwekerijen tussen grote partijen en dan vooral bij groepen weefselkweek hosta's. Dit heeft niet mijn voorkeur, ik probeer liever zelf nieuwe Hosta's te creëren.
Het echte hosta veredelen is het bij elkaar brengen van verschillende eigenschappen van twee (of meerder) hosta's tot een nieuwe hosta plant.
Hier ben ik (Jeroen Linneman) bezig met het kruisen van Hosta's.
Mijn voorkeur is de afgelopen jaren vooral gegaan naar het ontwikkelen van kleine Hosta's (tussen de 10 en 20 cm.).
Bestuiven van hosta's
Een groot gedeelte ontstaat door vrije bestuiving, dit wil zeggen dat niet de mens zelf voor de bevruchting van de stamper zorgt, maar dat de bijen het werk voor jou doen. Ooit heb ik eens in een artikel gelezen dat je eigenlijk een dienaar van de bijen bent en niet een hosta veredelaar, dit klopt. Het gaat dan om een loterij of je dan een nieuwe hosta krijgt. Je krijgt veel zaailingen en de kans is veel kleiner dat er mooi exemplaar bij zit, dan wanneer je zelf de bestuiving toepast. Dit scheelt ook in tijd, o.a. doordat je minder zaailingen hoeft te verzorgen totdat ze groot genoeg zijn.
Hosta 'Guacamole', een Hosta met geurende bloemen.
Een hosta veredelaar ben je als je zelf bewust, zonder hulp van bijen, een bloem bestuift en zo ervoor zorgt dat je de eigenschappen van twee verschillende (van te voren uitgezochte) hosta's (dus eigenschappen) bij elkaar brengt.
Dit bij elkaar brengen, oftewel bestuiven, doe je met stuifmeel van de ene Hosta op de stamper van de andere hosta. Je hebt deze uitgekozen op basis van datgene dat je als eigenschappen wilt samen brengen. Tevens is het belangrijk om te kijken of de hosta's die je gebruikt vruchtbaar (fertiel) zijn, anders is alle moeite voor niets geweest. Sommige hosta's zijn namelijk niet fertiel (vruchtbaar) en planten zich niet verder (steriel). Ook al probeer je ze te bestuiven, ze zullen geen zaaddozen vormen en wanneer ze dit misschien wel doen, dan zullen deze zaaddozen geen kiemkrachtige zaden bevatten.
Zaaddozen met rijpe zaden.
Kiemkrachtige zaden zijn te herkennen aan de zwarte kleur. Het zaadje bestaat uit een 'vleugeltje' met kleine zaadjes onderin.
Weersomstandigheden
Weersomstandigheden zijn zeer belangrijk bij het bestuiven van de bloemen in dit proces. Dit kan het beste bij zonnig, warm en windstil weer. Bij regen en/of winderig weer is de kans zeer groot dat het stuifmeel overal in de tuin komt, behalve op de stamper. Als het stuifmeel dan wel op de stamper is gekomen, bestaat de kans dat het er bij deze weersomstandigheden snel afregent of afwaait.
Selecteren
Als de zaailingen na het uitzaaien opkomen en volgroeien tot kleine hosta's is het belangrijk om niet te snel te gaan selecteren en de slechte, en niet aan de verwachtingen voldoende hosta's, te verwijderen. Het op tijd selecteren van jonge hosta's is prima, maar gooi de andere niet meteen weg. Zet ze nog even apart, zodat je later nog een tweede selectie kunt toepassen en dan alleen maar door hoeft te gaan met zaailingen waar echt 'iets in zit'.
Het is belangrijk te weten dat Hosta zaailingen in hun eerste levensjaren vaak allemaal op elkaar lijken. De onderlinge verschillen komen vaak pas in het tweede groei-jaar echt naar voren, of soms zelfs nog later. Voordat je weet hoe de hosta habitus er echt uit ziet, moet de plant vijf jaar in de volle grond hebben gestaan. Zelfs zandgrond en kleigrond kunnen er onderling nog voor zorgen dat de hostas verschillen qua grootte.
Hier zie je de bladeren van drie verschillende Valley zaailingen, ontstaan vanuit het zaad van één hosta (Hosta 'Kifukurin Ubatake'), geoogst in één seizoen.
Je ziet dat dit drie verschillende Hosta's zijn. Bedenk wel dat deze drie gekozen zijn uit wel 400 zaailingen.